Jeśli oglądaliście wyprodukowany przez HBO serial „Czarnobyl”, na pewno wiecie już, jak duże znaczenie miały dla akcji i dla bohaterów tamtych wydarzeń dozymetry — czyli urządzenia mierzące dawkę i moc dawki promieniowania. Z ich pomocą można było bowiem określić skalę zdarzenia i ustalić, czy w danym miejscu można bezpiecznie przebywać (i jak długo).
W dzisiejszym materiale omówimy trzy dozymetry, które dostaliśmy do przetestowania i pokazania Wam od ich polskiego dystrybutora. Porównamy je z dozymetrem Terra-P, o którym już kiedyś była tu mowa.
To nie jest dobre miejsce na to, by dokładnie omawiać całość zagadnienia związanego z promieniowaniem, dawkami i mocami dawek. Dlatego pozwolę sobie odesłać Was do artykułu o dawkach na Encyklopedii Nowoczesnego Survivalu. Dzięki niemu dowiesz się na przykład, czy rzeczywiście 3,6 rentgena na godzinę to „niedobrze, ale nie tragicznie”.
Pierwszym dozymetrem, który dostaliśmy do przetestowania, jest Soeks 112. To urządzenie kieszonkowe, które waży 30 gramów, rozmiarami jest nieco krótsze i nieco grubsze od długopisu. Działa na 2 baterie LR44, na których pracuje 100-250 godzin (zależnie od wybranego trybu pracy i mocy dawki promieniowania, którą zlicza).
Dozymetr ten w zasadzie ma podstawowe funkcje, istotne z punktu widzenia zliczania przyjętej dawki promieniowania (w siwertach, Sv) oraz mocy tej dawki (w mikrosiwertach na godzinę, µSv/h). Jest w stanie nas zaalarmować, jeśli w danym miejscu moc dawki jest zbyt duża. Ten próg możemy ustawić na poziomie do 100 µSv/h, albo w ogóle ten alarm wyłączyć.
Drugie urządzenie to Soeks Prime, który zasilany jest 2 akumulatorkami lub bateriami AAA, posiada kolorowy ekran i więcej funkcji:
- pomiar mocy dawki,
- pomiar przyjętej dawki,
- poszukiwanie źródeł promieniowania (tj. pomiar mocy dawki w taki sposób, że jej moc jest uśredniana w krótszym czasie, a zatem szybciej widzimy zmieniające się wskazania dozymetru).
Menu dozymetru jest w języku angielskim. Waży tylko ok. 50 g, posiada gniazdo mini USB, co pozwala na jego ładowanie za pomocą tego złącza (gdy w środku znajdują się akumulatorki).
Trzecim z kolei urządzeniem jest dozymetr Soeks Ecovisor, wzbogacony o dodatkowe funkcje. Potrafi mierzyć:
- moc dawki promieniowania (nie tylko w siwertach, lecz także w rentgenach na godzinę),
- zakumulowaną dawkę (w Sv i R)
- ilość azotanów znajdujących się w żywności,
- twardość wody (ilość substancji mineralnych w niej rozpuszczonych, do 5 000 mg/l),
- pole elektromagnetyczne.
Z punktu widzenia codziennych sytuacji, czyli na przykład kontrolowania jakości żywności i wody, jest to urządzenie najbardziej przydatne. Waży niecałe 100 g, zasilany jest z wymiennych akumulatorków AAA, a wyposażony w gniazdko micro USB, przez które następuje ich ładowanie. Posiada kolorowy ekran dotykowy i menu w języku polskim.
Na filmie pokazuję, jak wyglądają pomiary promieniowania tła dokonane przez te mierniki, w porównaniu do wspomnianego Terra-P, oraz jak wyglądają pomiary w bezpośrednim otoczeniu źródła promieniowania. Jest to ważne z tego względu, że nie jest czymś trywialnym zweryfikowanie, czy dozymetr dokonuje poprawnych pomiarów (i tak naprawdę czy w ogóle działa).
Wszystkie urządzenia oparte są na produkowanej przez Rosatom tubie (elemencie czynnik licznika) SBM 20-1. Mierzą one promieniowanie beta, gamma oraz X (rentgenowskie) i podają sumaryczną ich wielkość. Różnice między dozymetrami są już po stronie elektroniki, która tę tubę „obudowuje” i wykorzystuje zliczenia przez nią dokonane.
Soeks Ecovisor przypadł mi do gustu dopóki nie doczytałem recenzji na Amazonie 🙁
Wygląda na to, że pomysł jest dobry, ale wykonanie tragiczne: problem z bateriami (możliwość pomiarów tylko na 100% naładowanych bateriach i to jedynie przez pierwsze 10-15minut) oraz częste problemy z czujnikiem temperatury aktualnie dyskwalifikują ten produkt…. poczekam jak go unowocześnią, lub pojawi się jakaś alternatywa (beta/gamma + tester żywności).
https://www.amazon.co.uk/Soeks-Ecovisor-F4-Dosimeter-Radiation/dp/B0783S2ZR6
„What a waste of time and money!!!
10 May 2019
The Soeks Ecovisor F4 device is basically a great idea, but is still in its infancy! Therefore no recommendation to buy! Better wait 2-3 years until the technology/software works without problems and is mature!
The communication with Soeks has been very difficult. Well over 20 e-mails were necessary, a catastrophe! What a waste of time!
After 14 days of proper use the temperature sensor was already broken. The temperature fluctuated arbitrarily from approx. 30 °C / 86° F upwards to over 80 °C / 176 ° F. Therefore all measurement results were falsified. A wholesaler confirmed this problem by telephone, which had been known for a long time!
The problem was initially denied by Soeks. It was claimed that the temperature display had no influence on the measurement. This cannot be true, because the results at different temperatures at the same measuring point are different. This was also confirmed by this leading wholesaler. The manufacturer also tried to sell him this opinion as a fact. However, he understood that it was not true.
In addition, the EMF measurement only works correctly when the battery is fully charged. So you have 5 minutes for a correct measurement. Disaster!
The consultation with the wholesaler showed that he has numerous defective devices, all defective because of the EMF battery problem and temperature sensor. Even the dealer does not get a replacement from Soeks. The drawer is already full. That is a cheek, I think. The wholesaler complained about the bad service of the manufacturer and emphasized that the idea and the patent are great, but the current implementation is only stress. Unfortunately, the problem seems to be more man-made than technical.
The warranty case was initially denied despite naming the known defects. Only after threatening to publish a field report was a replacement device reluctantly offered. The defect was proven by a photo.
As it turned out after sending, the EMF measurement is definitely defective, see photo. The microwave shows completely different values on the defective device as well as on the new device. Catastrophe! (The time displayed on the devices does not match. But this is only due to the setting)
The way to the exchange was also a disaster! Despite guarantee case I had to take over import tax as well as time and travel expenses to the customs at own expense. Soeks refused until today any financial compensation of my expenses. I had additional expenses of ~80 dollars!!! Also the return costs of the defective device must carry the customer! Cheek! Despite the warning to publish my experiences, the company showed no understanding. The compensation was refused. Therefore now the publication of my experiences! Time expenditure altogether at least 12 hours! Nobody pays this expenditure, only the customer himself. Normally one should be able to assume with a warranty case that the company and/or the manufacturer carry all costs of the exchange. In this case the customer has to pay for errors and defects of the device himself. Only the postage costs for the new device were paid. Unbelievable! The guarantee conditions say nothing about who has to bear the total costs or how the distribution of the costs is. Attention! This is a trap! The company silently and secretly commits the customer for all additional costs of the exchange, even though it is a production-related error! It is simply unbelievable how costs are saved here and put on the customer. Actually it is self-evident that a warranty repair or a warranty exchange does not burden the customer in any way. This company thinks differently. Therefore save time and stress and rather wait a few years or buy an alternative device somewhere else.”